Aktualna sytuacja związana z pandemią COVID-19 bardzo mocno wpłynęła na różne płaszczyzny naszego życia. Niestety system ochrony zdrowia też ją mocno odczuwa i to z wielu powodów. Często mówi się o problemach jakie pojawiają się przy zapisach na tradycyjne wizyty do lekarza czy w leczeniu chorób przewlekłych. Pandemia wpływa również na obszar poradnictwa w zakresie antykoncepcji hormonalnej. Szczególnie, że środowiska naukowe zwracają uwagę na wprowadzanie zmian w tym obszarze.

Sytuacja jest o tyle poważna, że eksperci zalecają kobietom zamieszkującym regiony, gdzie epidemia COVID-19 jest w fazie aktywnej, odłożenie planów prokreacyjnych na później i tym samym wzrasta obecnie liczba kobiet wymagających profesjonalnego poradnictwa antykoncepcyjnego.

Warto, abyście wiedziały, jaką antykoncepcje macie do wyboru. Do najpopularniejszych metod należy antykoncepcja mechaniczna lub hormonalna, które różnią się nie tylko sposobem ich stosowania, ale i skutecznością.

Antykoncepcja mechaniczna to na przykład wkładki domaciczne, zawierające miedź. Uwalniane jony miedzi ingerują w proces zapłodnienia wewnątrz macicy, ograniczają mobilność nasienia oraz zapobiegając zapłodnieniu jajeczka.

Natomiast metody hormonalne polegają na podawaniu hormonów w celu zapobiegania owulacji i zapłodnieniu. Kobiety do wyboru mają:

• tabletki antykoncepcyjne,
• plastry,
• wkładki domaciczne,
• krążki dopochwowe,
• implanty podskórne
• oraz iniekcje.

Tabletki mogą mieć formę złożoną lub jednoskładnikową. Antykoncepcja złożona najczęściej zawiera etynyloestradiol w połączeniu z: drospirenonem, dienogestem, gestodenem, chlormadynonem, lewvonorgestrelem lub norgestimatem. Tabletki jednoskładnikowe dotychczas zawierały dezogestrel, nowością są tabletki jednoskładnikowe zawierające drospirenon.

Warto jednak przyjrzeć się temu tematowi nieco dokładniej, ponieważ w badaniach publikowanych na przestrzeni kilku ostatnich dekad wykazano, że złożona (estrogenowo-progestagenowa) antykoncepcja hormonalna zwiększa ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, a jego stopień zależy m.in. od dawki i rodzaju estrogenu oraz rodzaju progestagenu.

Zapalenie płuc wywołane przez COVID-19 jest związane ze znacznie zwiększonym ryzykiem zakrzepicy żylnej. W ostatnich miesiącach opublikowano szereg rekomendacji krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych/ grup eksperckich, które dotyczyły poradnictwa antykoncepcyjnego w trakcie trwania pandemii COVID-19.

Wytyczne takie powstały m.in. w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Kolumbii, Chile i we Francji.

Stanowisko w tej sprawie przedstawiły także Światowa Organizacja Zdrowia (ang. World Health Organization) i International Federation of Gynecology and Obstetrics. Szczególną grupę pacjentek wymagających porady antykoncepcyjnej stanowią kobiety po porodzie. W wyborze metody powinno się w tym przypadku uwzględnić dopuszczalność podczas karmienia piersią, a także jej dostępność i profil bezpieczeństwa.

W tym kontekście eksperci zalecają jako środek pierwszego wyboru tabletkę wyłącznie progestagenną. Metody odwracalnej antykoncepcji długoterminowej są w obecnej sytuacji mniej przydatne ze względu na konieczność ich aplikacji przez lekarza podczas wizyty w gabinecie.

Tabletka antykoncepcyjna zawierająca wyłącznie progestagen wydaje się podczas pandemii COVID-19 metodą pierwszego wyboru ze względu na korzystny profil bezpieczeństwa tego środka w aspekcie ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ).

*Artykuł opublikowany we współpracy z Exeltis Polska. Artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie zastąpi profesjonalnej konsultacji lekarskiej.